Menu
Aalten / Bezienswaardigheden / Musea / Nieuws

Nationaal Onderduikmuseum – Aalten

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de Achterhoek, maar zeer zeker ook Aalten, een toevluchtsoord voor veel onderduikers en verzetsstrijders. Eén op de vijf inwoners van de Achterhoek was tijdens de oorlog onderduiker. In het Nationaal Onderduikmuseum aan de markt 12-16 komt het onderduiken weer tot leven.

In het pand Markt 12 woonde tijdens de Tweede Wereldoorlog de familie Kempink, een gezin met twee jonge kinderen. Vanwege de centrale ligging, vlakbij het gemeentehuis van Aalten, was in de laatste oorlogsjaren in de woonkamer in het voorhuis de Ortskommandantur gevestigd. Deze ruimte werd domweg gevorderd door de bezetter; de eigenaar zelf had hierover niets te vertellen. Een Ortskommandantur was een hoofdkwartier van de Duitse Wehrmacht dat in iedere stad en dorp van enige betekenis in Nederland was gevestigd. Het moest toezien op de inkwartiering van Wehrmachtmilitairen en vordering van panden ten behoefte van de Wehrmacht. 

Terwijl in het voorhuis Duitse militairen werden gehuisvest, waren op de zolder acht onderduikers ondergebracht. Een levensgevaarlijke onderneming, in een tijd waarin het bieden van onderdak aan onderduikers met de doodstraf werd bestraft. Desondanks piekerde de familie Kempink er niet over om de onderduikers geen onderdak meer te bieden. Moeder Kempink probeert de Ortskommandant te vriend te houden, maar als hij haar het portret van Hitler toont dat hij in de woonkamer heeft opgehangen, draait zij het met de beeltenis naar de muur. In de gewelfde kelder van het statige huis was een schuilplaats ondergebracht. Bij luchtalarm schuilde de hele buurt er. Behalve de onderduikers… 

In de jaren ’90 ontstonden er in Aalten plannen om het pand, naast museum Frerikshuus, van de familie Kempink te kopen en er een museum over de onderduik en het verzet in de Achterhoek in onder te brengen. In 2001 keurde de Euregio Gronau-Enschede de financieringsaanvraag goed en kon er gestart worden met de oprichting van het museum. Het museum biedt een goed beeld van het verzet in Nederland in het algemeen en de Achterhoek in het bijzonder. Met 40 zowel Nederlandse als Duitse organisaties werd vier jaar lang samengewerkt om de exposities tot stand te brengen. De woonkamer en de zolder werden zeer teruggebracht naar de staat, waarin zij verkeerden in die laatste oorlogsjaren. De overige ruimten zijn ingericht als expositieruimte met ieder een eigen thema. Het museum werd in 2004 onder grote belangstelling uit binnen- en buitenland geopend. Ruim 300 bezoekers waren tijdens de opening aanwezig. 

In 2017 werd aan het museum een Escaperoom toegevoegd. Deelnemers kunnen hier ervaren hoe het is, om in een benarde situatie op elkaar te moeten vertrouwen. Als de deur op slot gaat, moeten ze zich door goed overleg binnen een uur uit deze situatie weten te bevrijden door het oplossen van verschillende dilemma’s, puzzels en geheimschriften.

Locatie:

Nationaal Onderduikmuseum

Markt 12-16
7121 CS Aalten
nationaalonderduikmuseum.nl